به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در عشق‌آباد، «رشید مرداف» وزیر امور خارجه ترکمنستان در جلسه هیئت دولت این کشور که شب گذشته به سرپرستی «قربانقلی بردی محمداف» رئیس جمهور ترکمنستان برگزار شد، در گزارشی از تدارک سفر رئیس جمهور چین به این کشور، اعلام کرد که مذاکرات دوجانبه و همچنین امضا بسته اسناد همکاری‌های دوجانبه از برنامه‌های تدوین شده برای سفر رئیس جمهور چین به عشق‌آباد می‌باشد.
تلویزیون ملی ترکمنستان روز شنبه در گزارشی مصور از جلسه هیئت دولت این کشور به نقل از وزیر خارجه ترکمنستان، تصریح کرد: همزمان با سفر رئیس جمهور چین، بهرهبرداری صنعتی از میدان بزرگ گازی «گالکینیش» واقع در منطقه «یولوتان» در جنوب ترکمنستان که توسط شرکت ملی نفت و گاز چین تجهیز و توسعه یافته است، با حضور سران 2 کشور، آغاز خواهد شد.
این گزارش حاکی از آن است که رئیس جمهور ترکمنستان پس از استماع گزارش وزیر خارجه این کشور در ارتباط با سفر رئیس جمهور چین به ترکمنستان، تأکید کرد که پکن شریک استراتژیک عشق‌آباد می‌باشد و اجرای طرح‌های کلان اقتصادی و زیربنایی مشترک گواه بر گفته‌های فوق می‌باشد.
وی تأکید کرد که سفر رئیس جمهور چین به ترکمنستان باید در سطح عالی سازمان‌دهی شود و تدارکات خاصی برای برگزاری مذاکرات و همچنین بازدید از میدان گازی مذکور در استان «ماری» ترکمنستان اتخاذ شود.
گزارش‌ها حاکی از آن است که رئیس جمهور چین از سوم تا سیزدهم سپتامبر از کشورهای ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان و قرقیزستان دیدار می‌کند.
نگاهی به مناسبات عشق‌آباد و پکن
چین از جمله اولین کشورهایی بوده که استقلال کشورهای آسیای مرکزی را که در اواخر سال 1991 اتفاق افتاد، به رسمیت شناخته و از ابتدای سال 1992 در هر کدام از این کشورها دفاتر دیپلماتیک خود را تأسیس کرد.
چین یکی از شرکای مهم اقتصادی ترکمنستان است و دولت چین در مدت 3 سال گذشته اعتباری به ارزش بیش از 10 میلیارد دلار برای توسعه میدان‌های نفت و گاز ترکمنستان به این کشور اختصاص داده است.
همچنین در آبانماه سال 1388 خط لوله هفت هزار کیلومتری انتقال گاز ترکمنستان به چین از قلمرو ازبکستان و قزاقستان با ظرفیت انتقال سالانه 30 میلیارد مترمکعب گاز (که با کمک متخصصان چینی و با سرمایه‌گذاری پکن احداث شده بود) مورد بهرهبرداری قرار گرفت و همین امر چین را به یکی از شرکای بزرگ اقتصادی ترکمنستان تبدیل کرده که البته بخشی از این خط لوله، خط لوله موجود در این کشورها از زمان شوروی سابق بوده است.
چین با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی، مجاورت با منطقه آسیای‌مرکزی و توانمندی‌های اقتصادی، صنعتی و فناوری نوین، در حال گسترش حضور خود در بازار انرژی کشورهای این منطقه بویژه ترکمنستان است.
چین در چند سال اخیر اعتبارات مالی و تسهیلات بانکی بلندمدت فراوانی را برای خرید تجهیزات صنعتی و تولیدی ساخت شرکت‌های چینی از جمله لوکوموتیو، واگن، رایانه، تجهیزات مخابراتی و ارتباطات، دستگاه‌ها و تجهیزات صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، بهداشتی و ساختمان‌سازی در اختیار کشورهای آسیای مرکزی قرار داده است.
پکن توانسته با اختصاص همین اعتبارات، خط لوله گاز بیش از هفت هزار کیلومتری ترکمنستان به چین را احداث و راه‌اندازی کند.
به این ترتیب خط لوله انتقال گاز ترکمنستان- ازبکستان- قزاقستان- چین، با ظرفیت 40 میلیارد متر مکعب، رسما در سال 2009 با حضور سران کشورهای مذکور در عشق‌آباد راه اندازی شد و همچنین مدت زیادی نگذشته است که شرکت ملی نفت و گاز چین، (CNPC) فاز دوم این خط لوله گاز را نیز راه‌اندازی کرد و توانست اعتماد کشورهای آسیای مرکزی را بیشتر به خود جلب کند.
در همین راستا، چین در نظر دارد فاز سوم خط لوله گاز آسیای مرکزی به چین را به ارزش 2 میلیارد و 200 میلیون دلار، تا پایان سال 2013 احداث و راه‌اندازی کند.
سفر رئیس جمهور چین به ترکمنستان درحالی است که سفیر جمهوری خلق چین در عشق‌آباد چندی پیش اعلام کرد که چین از سال 2011 به اولین شریک بزرگ تجاری و اقتصادی ترکمنستان تبدیل شد و فاز جدید تعاملات اقتصادی و تجاری بین پکن و عشق‌آباد آغاز شده است.
«سیااو زینهوا» سفیر چین در عشق‌آباد در مصاحبه با پایگاه اینترنتی چینی www.russian.china.org.cn ضمن اعلام این خبر، تصریح کرد که پکن و عشق‌آباد در حال توسعه و گسترش مناسبات دوجانبه در عرصههای مختلف بویژه در زمینه تجاری، اقتصادی و انرژی هستند و به این منظور تنها در سال 2011 میلادی 18 سند دوجانبه توسط مقامات عالی رتبه 2 کشور امضا شده است.
سفیر چین در عشق آباد با اشاره به اینکه ترکمنستان هماکنون گاز خود را به چین صادر می‌کند، افزود: از سال 2009 (راه‌اندازی خط لوله گاز ترکمنستان– چین) ترکمنستان بیش از 20 میلیارد متر مکعب گاز را به چین عرضه کرده و قرار است در سال جدید میزان صادرات گاز ترکمنستان به چین به صورت چشمگیری افزایش یابد.
وی با اشاره به حضور موفقیتآمیز شرکت‌های فنی و مهندسی چین در ترکمنستان، تصریح کرد: 37 شرکت بزرگ چینی در خاک ترکمنستان رسما فعالیت میکنند و 66 طرح را در عرصههای مختلف در خاک این کشور در دست اجرا دارند.
پیشتر جمهوری اسلامی ایران شریک اول تجاری ترکمنستان بود و بنا به گفته مقامات دولت ترکمنستان، حجم مبادلات بازرگانی بین تهران و عشق‌آباد در سال 2011 بالغ بر 7/4 میلیارد دلار برآورد شده است.
نگاهی به میدان گازی «گالکینیش» چهارمین میدان بزرگ گازی دنیا
در سال 2007 در جنوب ترکمنستان یک میدان بزرگ گازی کشف شد که ابتدا به عنوان میدان «یولوتان جنوبی» و سپس به حوزه «گالکینیش» (رستاخیز) که شعار اصلی دولت بردی محمداف بود، نامگذاری شده است.
بنابراین گزارش، ترکمنستان در اواخر سال 2009 با امضای یک قرارداد 10 میلیارد دلاری، توسعه میدان گازی مذکور را به شرکت ملی نفت چین «سی.ان.پی.سی»، شرکت‌های« اینترنشنال ال.جی» و «هیوندای» کره جنوبی و «پتروفک» امارات واگذار کرد.
بنابر گزارش رسمی تحقیقاتی شرکت مشاورهای انگلیسی «Gaffney, Cline & Associates»، میزان ذخایر میدان گازی گالکینیش بالغ بر 26 تریلیون متر مکعب برآورد شده است که این میدان گازی، ترکمنستان را از نظر ذخایر گاز در جایگاه چهارم جهان قرار داده است.
ترکمنستان از نظر ذخایر گاز پس از روسیه، ایران و قطر مقام چهارم را در جهان به خود اختصاص داده است.
دولت ترکمنستان بر طبق برنامه ملی مصوب خود در راستای توسعه صنعت نفت و گاز و پتروشیمی این کشور، قصد دارد میزان تولید گاز طبیعی خود را تا سال 2030 به 250 میلیارد متر مکعب در سال برساند که بخش عمده از آن قرار است به کشورهای خارجی صادر شود.
ترکمنستان هماکنون با تولید سالانه بیش از 80 میلیارد متر مکعب گاز و بیش از 11 میلیون تن نفت خام، گاز طبیعی خود را به ایران، روسیه و چین صادر می‌کند و قصد دارد در آینده نیز از طریق افغانستان گاز خود را به پاکستان، هند و مصرف‌کنندگان اروپایی عرضه کند که میدان گازی مذکور یکی از مهمترین منابع تأمین صادرات گاز ترکمنستان خواهد بود.